เลย อ.เชียงคาน รำบวงสรวงพระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี ศรีประเสริฐ)
เวลา 09.00 น. วันที่ 11 มิ.ย.65 ที่หน้าที่ว่าการอำเภอเชียงคาน จ.เลย นายอภินันท์ สุวรรณโค นายอำเภอเชียงคาน พร้อมด้วยนายบรรพต ยาฟอง อดีตปลัดจังหวัดอุดรธานี หัวหน้าส่วนราชการ ประชาชนชาวอำเภอเชียงคาน ร่วมพิธีบวงสรวงพระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี ศรีประเสริฐ) ซึ่งเป็นนายอำเภอคนแรกของอำเภอเชียงคาน และเป็นต้นสกุล “ศรีประเสริฐ” โดยมีการประกอบพิธีบวงสรวงระหว่างวันที่ 9-10 มิถุนายน 65 เย็นวันที่ 9 มิถุนายน ประกอบพิธีเจริญพระพุทธมนต์เย็น วันที่ 10 มิถุนายน 06.00 น. พิธีทำบุญตักบาตรอุทิศส่วนกุศลแด่พระยาศรีอรรคฮาต พิธีบวงสรวงหน้าอนุสาวรีย์พระยาศรีอรรคฮาต หน้าที่ว่าการอำเภอเชียงคาน จากกลุ่มแม่บ้าน กลุ่มสตรี และส่วนราชการ จาก 8 ตำบล 82 หมู่บ้าน จำนวน 1,119 คน ด้วนบทเพลง ฟ้อนบวงสรวง “พระยาศรีอรรคฮาต” โดยนางรำต่างพร้อมกันรำบวงสรวงพระยาศรีอรรคฮาต ด้วยท่ารำที่อ่อนช้อยสวยงามพร้อมเพรียง
พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี ศรีประเสริฐ) เกิดเมื่อ พ.ศ. 2386 เป็นบุตรของพระศรีอรรคฮาต เจ้าเมืองปากเหืองคนที่ 3 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระยาศรีอรรคฮาต เป็นเจ้าเมืองปากเหือง ในปี พ.ศ.2425 เมื่อราวปี พ.ศ. 2426-2428 มีการเปลี่ยนชื่อเมืองปากเหืองเป็นเมืองเชียง เดิมมีตำแหน่งเป็นอุปฮาดเมืองปากเหืองขึ้นกับเมืองพิชัย ต่อมา พ.ศ.2425 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระศรีอรรคฮาต (ทองดี) เจ้าเมืองปากเหือง ภายหลังมีการเปลี่ยนชื่อเมืองปากเหืองมาเป็นเมืองเชียงคาน
ในช่วง พ.ศ.2436 สยามได้เกิดกรณีพิพาทกับฝรั่งเศสจนต้องเสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง และฝรั่งเศสพยายามเกลี้ยกล่อมให้พระศรีอรรคฮาต (ทองดี) นำไพร่พลไปอยู่ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง แต่พระศรีอรรคฮาต (ทองดี) เป็นผู้มีความสัตย์ซื่อจงรักภักดี มีความสวามิภักดิ์มั่นคงมิได้ผันแปร พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นที่ “พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี)” และพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ช้างเผือก ชั้นที่ 3 นิภาภรณ์ ใน พ.ศ.2442
พ.ศ.2454 กระทรวงมหาดไทยได้ย้ายเมืองเชียงคานมาขึ้นกับจังหวัดเมืองเลย มณฑลอุดร ทำให้เมืองเชียงคานถูกลดฐานะจาก “เมืองเชียงคาน” มาเป็น “อำเภอเชียงคาน” พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี) ซึ่งดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองเชียงคานก็มีตำแหน่งเป็น “ผู้ว่าราชการอำเภอเมืองเชียงคาน” หรือนายอำเภอเชียงคาน ด้วยเหตุนี้พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี) จึงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองปากเหือง-เชียงคานคนสุดท้าย และเป็นนายอำเภอเชียงคานเป็นคนแรก
พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี) ถึงแก่กรรมด้วยอาการป่วยเป็นไข้ เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2456 สิริรวมอายุ 70 ปี พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานหีบเพลิงมาพระราชทานเพลิงศพพระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี) เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2456 พระยาศรีอรรคฮาต (ทองดี) สมรสกับเจ้าแม่คำผิว มีบุตร-ธิดา จำนวน 6 คน และถือเป็นต้นสกุล “ศรีประเสริฐ”
————————————-///————————–
บุญชู ศรีไตรภพ จ.เลย